Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2007

περί ιστορίας το ανάγνωσμα

Υπάρχει μια πολιτική αντίληψη που λέει πως αν ένας λαός θέλει να φιλιώσει και να προοδεύσει με το γείτονά του, πρέπει να ξεχάσει το παρελθόν και να κοιτάξει το μέλλον. Τουλάχιστον, το κοινό και μη φιλικό παρελθόν (politically correct) δηλαδή αυτό που δημιούργησε εντάσεις, διαφωνίες και πολέμους. Υποτίθεται πως ένα τέτοιο παρελθόν δημιουργεί μια τροχοπέδη που τρέφει εθνικιστικά αισθήματα και δεν αφήνει το λαό να προοδεύσει και να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα που τουλάχιστον σήμερα τα αποκαλούμε με τον όρο παγκοσμιοποίηση και νέα οικονομία. Τα νέα αυτά δεδομένα απαιτούν πολύ συχνά τη συνεργασία δύο τέτοιων γειτόνων με απώτερο στόχο διάφορα επί μέρους οφέλη. Το βασικό επιχείρημα αυτής της ιδέας είναι πως η εξωστρέφεια είναι ο μοναδικός τρόπος να απεμπλακεί κανείς από φθορές και από το κίνδυνο της απομόνωσης με ότι αυτό συνεπάγεται με οικονομικά κριτήρια.

Προσωπικά δεν ξέρω αν είμαι σε θέση να συμφωνήσω με αυτή την αντίληψη, αν και μου φαίνεται επί της ουσίας σωστή, όμως την κατανοοώ και βάση λογικής συνεπαγωγής συμπεραίνω πως πουθενά δεν αναφέρει και πολύ περισσότερο, δεν προϋποθέτει, τη διαγραφή του παρελθόντος δηλαδή της ιστορίας, ούτε βέβαια και της παραποίησής της.

Όσο κι αν διάβασα και παρακολούθησα θέματα σχετικά με το περιβόητο βιβλίο της ιστορίας, πουθενά δεν είδα να αναφέρεται κάποια επιχειρηματολογία σχετική με την ανάγκη της αναθεώρησης της περιγραφής των γεγονότων. Η μόνη δήλωση αρμοδίου που άκουσα για το θέμα ήταν της κας
Μ. Ρεπούση (μέλος της συγγραφικής ομάδας του βιβλίου) η οποία τόνισε πως η ιστορία πρέπει να διδάσκεται από το σχολείο και όχι από το σπίτι (οικογένεια), καθώς μόνο αυτή είναι πιο κοντά στα επιστημονικά δεδομένα. Και ναι μεν θα συμφωνήσω ως προς τα επιστημονικά δεδομένα αλλά μου γεννήθηκαν και δύο ερωτήματα:

α) Δηλαδή η ιστορία που διδάσκεται στο σχολείο έχει κι αυτές έστω και λίγες διαφορές, από αυτά από αποκαλούμε επιστημονικά δεδομένα; Η προσπάθεια μετάδοσης της γνώσης σε απλουστευμένο επίπεδο καθώς απευθύνεται σε παιδιά σημαίνει και την παραποίηση ή την απόκρυψη γεγονότων;

β) Μήπως τέτοιες δηλώσεις υπονοούν την με προσπάθεια δημαγωγίας υποβάθμιση του εθνικού φρονήματος ενός λαού, μιλώντας για το συγκεκριμένο θέμα;

Αν κάποιος μπορεί να απαντήσει σ’αυτά τα ερωτήματα, θα μου έκανε μεγάλη χάρη.

Τελειώνοντας και παίρνοντας θέση για αυτή τη πολιτική θεωρία, υποστηρίζω πως μπορεί να έχουν δίκιο οι ειδικοί και όντως να πρέπει να αφήσουμε κάποια πράγματα πίσω, αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως είναι αποδεκτή οποιαδήποτε παραποίηση της ιστορίας και των γεγονότων. Η ουσία και η λύση παράλληλα, είναι η ώριμη διαχείριση της μνήμης μας προς αποφυγή παρόμοιων γεγονότων και όχι η λήθη. Άλλωστε τι είναι αυτό που δίνει ταυτότητα σε ένα λαό αν όχι η κοινή συνείδηση;

Στο Video που ακολουθεί μπορείτε όσοι ενδιαφέρεστε να δείτε και να μάθετε τι ακριβώς σημαίνει «Οι έλληνες συνωστίστηκαν στη Σμύρνη» κατά την πρώτη εκδοχή του βιβλίου καθώς και τι σημαίνει «δραματικές συνθήκες εξόδου του ελληνικού πληθυσμού από τη Μ. Ασία» κατά τη νέα εκδοχή, την οποία όμως δεν θα δούμε τυπωμένη ακόμα καθώς το βιβλίο όπως γνωρίζουμε αποσύρθηκε.

rapidshare link με ποιότητα mpeg4 (δεξί κλικ, save target as...)


Εναλλακτικά μπορείτε να διαβάσετε παλαιότερο και πιο ακίνδυνο post με άκρως εκσυγχρονιστικές προτάσεις.

Το υλικό του video το έλαβα σε μορφή παρουσίασης (powerpoint) με email και υπογράφεται από κάποιον με τα αρχικά Γ.Χ. ως εκ τούτου δεν γνωρίζω αν υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα και σε ποιον ανήκουν. Η μοναδική επέμβαση που έκανα ήταν η οπτικοποίηση των φωτογραφιών σε μορφή video και η προσθήκη μουσικής υπόκρουσης (W. A. Mozart, Requiem K. 626, Lacrymosa. Εκτέλεση: Neville Marriner, Academy of St Martin-in-the-fields, Academy Chorus, Director: Laszlo Heltay). Επίσης έκρινα σκόπιμο οι σχολιασμοί να παραμείνουν στα Αγγλικά για ευνόητους λόγους.

Links με τη περιγραφή των ιστορικών γεγονότων:

Ελληνική βιβλιοθήκη Νοτίου Καλιφόρνιας

Wikipedia

ή ψάξτε στο google

8 σχόλια:

patsiouri είπε...

Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου...

Εδώ οι Εβραίοι και οι Γερμανοί τα έχουν λύσει αυτά τα θέματα και επισήμως.

Η πρόοδος δέν έχει καμία σχέση με το παρελθόν το οποίο σε καμία περίπτωση δέν πρέπει να παραποιείται.

Ολες αυτές οι ιστορίες μου θυμίζουν πχ τις βεντέττες στα χωριά, κανείς δέν τις συνεχίζει, αλλά κανείς δέν αρνείται πως το έθιμο υπήρξε.

Χάρης Ξανθόπουλος είπε...

αν ένας λαός θέλει να φιλιώσει και να προοδεύσει με το γείτονά του, πρέπει να ξεχάσει το παρελθόν και να κοιτάξει το μέλλον.

Τρομακτικό σφάλμα αυτό... Η ιστορική λήθη δημιουργεί λαούς πιόνια... Αν απεκδύσεις τον Έλληνα από την ιστορία του, τι μένει αλήθεια; Τουλάχιστον ας έχουμε την ιστορία μας να μας ενώνει ως έθνος.

Όπως λέει και ο/η patsiouri, οι Γερμανοί έφθασαν σε ένα σημείο που είπαν «Ναι. Το κάναμε. Αποδεχόμαστε την γενοκτονία των Εβραίων, ζητούμε συγγνώμη και πάμε παρακάτω». Και αυτό σιγά σιγά μπήκε στη συνείδηση των πολιτών και σήμερα μιλάνε άνετα για τα γεγονότα αυτά.

Εμείς παραμένουμε δέσμιοι της ηλίθιας εξωτερικής πολιτικής των Ελλάδος που ντρέπεται να σηκώσει το ανάστημά της και να απαιτήσει την αναγνώριση αυτών που είναι ιστορικά αποδεδειγμένο πως έγιναν.

Όχι, δεν θέλουμε πίσω την Κωσταντινούπολη ούτε τα παράλια. Θέλουμε όμως να είμαστε περίφανοι γι'αυτό που είμαστε και που ήμαστε. Για την ιστορία μας. Και αντί να την κρύβουμε μέσα σε ηλίθια, πονηρά και δειλά βιβλιαράκια γραμμένα από τιποτένιους συγγραφείς σε περιόδους δειλών και μικρών ηγεσιών, καλό θα ήταν να φροντίζουμε να διαδίδουμε την ιστορία μας, για να μην ξεχάσουμε ποτέ ποιοι ήμασταν. Γιατί είναι τεράστιο κομμάτι του ποιοι είμαστε.

Κάτι αποφάσεις του τύπου «αποκρύπτω την ιστορία στο επίσημο βιβλίο, και ρίχνω στάχτη στα μάτια δίνοντας από δίπλα τα "ματωμένα χώματα"» μου προκαλούν τάσεις αηδίας. Έχουν αλήθεια συναίσθηση του τι κάνουν; Το κάνουν με βάση κάποιο σχέδιο, ή είναι απλά τόσο ηλίθιοι που δεν έχουν καμμία επίγνωση των πράξεών τους; Δυστυχώς έχω την αίσθηση ότι είναι το δεύτερο. Αν ήταν το πρώτο θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί. Αλλά η βλακεία δεν αντιμετωπίζεται.

Τουλάχιστον ο λαός τιμώρησε την άμεσα υπεύθυνη, αν και βρέθηκαν και 20.237 που την «σταύρωσαν». Ε, είπαμε περί βλακείας...

ανεστης είπε...

Αλλοίμονο αν μας πουν κάποτε την ιστορία μας χωρίς συμπλέγματα! Θα διαλυθούμε ως έθνος. Για φαντάσου να σου πουν οτι δεν έχεις καμία σχεση με τους αρχαίους έλληνες...
Αφελής όποιος προσπάθησε να μάθει την ιστορία του τόπου του απο "δικούς του" ιστορικούς.

.liketobite είπε...

patsiouri Πολύ καλό το παράδειγμά σου!

.liketobite είπε...

Harris Μα περί αυτού πρόκειται. Οι Γερμανοί και οι Εβραίοι είχαν την ωριμότητα να διαχειριστούν τη γνώση και τις μνήμες τους προς όφελός τους. Δεν ξέρω τι γίνεται με τους Τούρκους, αλλά πάντως οι δικές μας μνήμες κυμαίνονται ανάμεσα στα συναισθήματα της μελαγχολίας και της νοσταλγίας.

.liketobite είπε...

Ανέστη Υπάρχουν πολλές απόψεις για τη "σωστή" έκφραση/διήγηση μιας ιστορίας. Μια από αυτές λέει πως την ιστορία τη γράφουν οι νικητές (όχι εμείς πάντως). Μήπως λοιπόν οι "ηττημένοι" εναρμονίζονται με άνωθεν οδηγίες χρυσώνοντας το χάπι;

ανεστης είπε...

Η ιστορία είναι ερευνητική επιστήμη, ποτέ δεν μπορείς να την κατακτήσεις στο ακέραιο της αλήθειας της. Αυτό που διδασκόμαστε εμείς δεν είναι η επιστήμη της ιστορίας αλλά οι μύθοι και οι παραδόσεις που δημιουργούν "εθνική ταυτότητα". Αυτό το τελευταίο δεν το χρειάζονται οι ομογενείς πληθυσμοί αλλά αυτοί που έχουν ισχνούς συνδετικούς ιστούς. Όπως οι Τούρκοι, οι Νεοέλληνες κλπ κλπ.

"Σωστή" διήγηση ιστορίας δεν υπάρχει. Μπορείς όμως να τη χρησιμοποιήσεις για να αυτοπροσδιοριστείς. Και αυτό δεν γίνεται αν δεν δεχτείς τα λάθη που έκανες και αν δεν βρεις την ταυτότητά σου. Και για να βρούμε αυτά α δικά μας λάθη αναγκαζόμαστε να διαβάσουμε ξένους ιστορικούς. Παραθέτω ένα σχετικό πρόσφατο post στο blog μου και χρησιμοποιώ όχι μόνο τον Finley αλλά και Παπαρηγόπουλο για να πω ακριβώς αυτό.
Την καλημέρα μου!

.liketobite είπε...

Ανέστη Είμαστε σε αναζήτηση ταυτότητας λοιπόν; Κι αν ναι, τότε μήπως αυτό είναι ένα τέχνασμα που επιτρέπει τη αναπροσαρμογή μας στο εκάστοτε περιβάλλον σαν τους χαμαιλέοντες; Ή μήπως η κρίση προσωπικότητας που περνάμε δεν μας επιτρέπει για την ώρα να επιλέξουμε αυτό που μας ταιριάζει (εξυπηρετεί); Μου φαίνεται πως σαν λαός έχουμε μπερδέψει τις έννοιες του προσδιορισμού και του επαναπροσδιορισμού ταυτότητας.

Καλό απόγευμα