Marshall plan v. 2.0

Πολυκίνδυνος πολιτική

Το Σχέδιο Μάρσαλ μόνο μια φορά έφερε αποτέλεσμα

του William Pfaff

Το Παρίσι έχει γίνει μια πόλη φα­ραωνικών μνημειωδών κατασκευ­ών, μια και κάθε νέος πρόεδρος της δημοκρατίας ιδρύει κάτι καινούριο, κάτι για να τον θυμούνται. Το μουσείο του 19ου αιώνα, το Μουσείο ντ' Ορσέ που άνοιξε τον περασμένο χειμώνα, είναι η απάντηση του πρώην Προέδρου Βαλερύ Ζισκάρ ντ' Εσταίν στο Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού του προκατό­χου του Πομπιντού. Η καινούρια όπερα του Φρανσουά Μιττεράν στην Βαστίλλη - με τα σχέδιά της ελαφρώς διορθω­μένα από τη συντηρητική κυβέρνηση του Ζακ Σιράκ - είναι υπό κατασκευήν. Το ίδιο και το «Μεγάλο Λούβρο» του, μια απέραντη υπόγεια προσθήκη στο υπάρχον μουσείο, η οποία θα επιστε­γαστεί με την κρυστάλλινη πυραμίδα του διάσημου αρχιτέκτονα Ι.Μ. Πέι.

Οι υπερταχείες των 270 χιλιομέτρων την ώρα σύντομα θα εξυπηρετούν εκτός από την Λυών και το Μπορντώ, την Γενεύη και την Μασσαλία, και τελικά μπορεί να φτάσουν στις Βρυξέλλες, στο Άμστερνταμ και ίσως στην Κολωνία. Αν κατασκευαστεί το τούνελ της Μάγ­χης, θα πάνε και στο Λονδίνο. Το γαλ­λικής έμπνευσης, ευρωπαϊκής χρημα­τοδότησης διαστημικό λεωφορείο Ερ­μής ετοιμάζεται - για να πάει στο διά­στημα πάνω στον ευρωπαϊκό πύραυλο Αριάν. Και το Παρίσι διαθέτει επίσης ανθισμένες καστανιές και ακορντεονίστες που παίζουν στα υπαίθρια «καφέ».

Πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πό­λεμο οι Γερμανοί είχαν μια παροιμία - ότι είναι κανείς «ευτυχισμένος σαν τον Θεό στην Γαλλία». Πριν 47 χρόνια, με γερμανική πρωτοβουλία, αυτή η ευ­τυχία έγινε θρύψαλα, όπως έγινε και η ευτυχία της ίδιας της Γερμανίας. Και η δεκαετία που ακολούθησε ήταν φρι­κιαστική. Τώρα όμως η Γαλλία και πάλι ευημερεί - αν και δεν είναι ποτέ της ευχαριστημένη - και η Γερμανία ευημερεί ακόμα περισσότερο, μολονό­τι δεν χτίζει πια μνημεία της γερμανι­κής δόξας. (Η Μερσέντες-Μπενζ εξυ­πηρετεί τον ρόλο του μνημειώδους για τη σύγχρονη Δυτική Γερμανία.)

Η Δυτική Ευρώπη σήμερα είναι πιο εύπορη και δυναμική (δες τις στατιστι­κές παραγωγικότητας και εμπορίου), και ίσως πιο ευτυχισμένη (εδώ δεν έ­χουμε στατιστικές, μόνο ανεκδοτολο­γικές ενδείξεις) από τις Ηνωμένες Πο­λιτείες. Αυτή η Ευρώπη των μνημείων και της ευμάρειας - τα δάνεια της ο­ποίας, μαζί με εκείνα της Ιαπωνίας, χρηματοδοτούν τα ελλείμματα της Α­μερικής, και οι εξαγωγές της οποίας, μαζί με εκείνες της Ιαπωνίας, διώχνουν τις αμερικανικές εξαγωγές από τις συ­ναγωνιστικές αγορές - άρχισε με την οικονομική βοήθεια που της παρεσχέ­θη από τις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Η τεσσαρακοστή επέτειος του Σχεδίου Μάρσαλ εορτά­σθηκε την περασμένη άνοιξη και το καλοκαίρι, και οι λόγοι του εορτασμού είναι προφανείς: από την εφαρμογή του σχεδίου η πορεία της Ευρώπης ήταν ανοδική. Δεν συνέβη το ίδιο και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μέχρι που θα μπορούσε κανείς να φέρει το επιχείρη­μα ότι οι απογοητεύσεις που υπέστη­σαν οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια είναι, κατά έναν βαθμό, αποτέλεσμα της επι­τυχίας αυτών ακριβώς των πνευματικών και πολιτικών νεωτερισμών για τους οποίους ήταν υπεύθυνη η Ουάσινγκτον κατά τους μήνες που ακολούθησαν το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέ­μου.

Στα απομνημονεύματα του ο Ντην Άτσεσον περιέλαβε μια φράση της Αγγλίδας συγγραφέως Βερόνικα Γουέτζγουντ σχετικά με το πώς γράφεται η ιστορία: «Γνωρίζουμε το τέλος πριν λάβουμε υπ' όψη μας την αρχή, και ποτέ δεν μπορούμε να επαναφέρουμε πλήρως στη μνήμη μας πώς ήταν όταν γνωρίζαμε μόνο την αρχή.» Το Σχέδιο Μάρσαλ γεννήθηκε από την κρίση που ανέκυψε το 1947 σχετικά με την Ελλάδα και την Τουρκία. Τώρα ξέρουμε ότι η σοβιετική απειλή - να προκαλέσει εξέγερση στην Ελλάδα και να εισβά­λει στην Τουρκία - δεν ήταν αυτό που φαινόταν τότε. Αλλά τότε ποιος ήξερε όσα ξέρουμε τώρα;

Μια δεύτερη ερώτηση που πρέπει να γίνει, σαράντα χρόνια αργότερα, είναι το πού θα βρισκόμασταν σήμερα αν οι τότε υπεύθυνοι δεν είχαν πιστέψει στα δεδομένα που διέθεταν και δεν είχαν δράσει αναλόγως. Ζούμε μέσα σ' έναν γεωπολιτικό χάρτη σχεδιασμένο από πράξεις του παρελθόντος, σχηματισμένο από την κληρονομιά πνεύματος και τακτικής εκείνων που ήξεραν μόνο την αρχή. Παραμένουμε αιχμάλωτοι τους. Οι ιδέες που εκείνοι χρησιμοποίησαν σε κρίσιμες στιγμές, λύσεις πρωτότυ­πες γι' αυτούς, διαμόρφωσαν τον πολι­τικό μας χώρο και έγιναν οι παραδεδεγ­μένες ιδέες μας. Ο Στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, τότε Αρχηγός του Επιτελείου, ήταν εκείνος που πρότεινε ότι το σχέδιο το οποίο συντάσσετο το 1946 για την πα­ροχή οικονομικής βοηθείας στην Ελ­λάδα και στην Τουρκία θα έπρεπε να περιέχει πρόβλεψη και για άλλες ευά­λωτες χώρες. Το γιατί, ήταν προφανές στην εκτίμηση της καταστάσεως που έκανε για τους ηγέτες του Κογκρέσου ο Άτσεσον, Υφυπουργός τότε Εξωτε­ρικών: «[Ένα] εξαιρετικά πιθανό σο­βιετικό ρήγμα [του μετώπου] θα άφηνε τρεις ηπείρους ανοικτές στη σοβιετική διείσδυση. Σαν μήλα σ'ένα βαρέλι που χαλάνε εξ αιτίας του μοναδικού σάπιου που βρίσκεται ανάμεσά τους, το "χά­λασμα" της Ελλάδας θα μεταδίδετο στην Περσία και σε όλη την Ανατολή. Θα περνούσε επίσης στην Αφρική μέσω της Μικράς Ασίας και της Αιγύ­πτου, και στην Ευρώπη μέσω της Ιταλίας και της Γαλλίας, οι οποίες ήδη απειλούντο από τα ισχυρότερα τοπικά Κομμουνιστικά Κόμματα της Δυτικής Ευρώπης. Η Σοβιετική Ένωση έπαιζε ένα από τα μεγαλύτερα παιχνίδια στην ιστορία με το ελάχιστο δυνατό κό­στος. »

Στην πραγματικότητα, ο Στάλιν είχε ξεγράψει την Ελλάδα τουλάχιστον δύο μήνες προτού ψηφιστεί το Σχέδιο Μάρ­σαλ από το Κογκρέσο τον Απρίλιο του 1948. Τον Φεβρουάριο του 1948 είπε σε μια γιουγκοσλαβική αντιπρο­σωπεία που περιελάμβανε και τον Μίλοβαν Τζίλας: «Τι νομίζετε, ότι η Με­γάλη Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολι­τείες - οι Ηνωμένες Πολιτείες, η ισχυ­ρότερη χώρα του κόσμου - θα σας επι­τρέψουν να σπάσετε τη γραμμή επικοι­νωνίας τους στην Μεσόγειο! Ανοησίες. Το κίνημα στην Ελλάδα πρέπει να στα­ματήσει, και όσο το δυνατόν γρηγορό­τερα.» Να λοιπόν, κι άλλο ένα στοιχείο που εμείς τώρα γνωρίζουμε και που ε­κείνοι, τότε, δεν ήταν δυνατόν να ξέ­ρουν.

Το Σχέδιο Μάρσαλ προτάθηκε την άνοιξη του 1947 από τον Τζώρτζ Μάρ­σαλ, Υπουργό Εξωτερικών. Μια επίση­μη εκτίμηση της διεθνούς οικονομικής κατάστασης είχε προβλέψει ότι κατά το 1947 οι βιομηχανικές χώρες θα χρειά­ζονταν εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες (όπως έγραφε ο ' Ατσεσονσε ένα μνημόνιο) «ύψους 16 δισεκατομμυ­ρίων δολαρίων (τετραπλάσιες των προ­πολεμικών μας εξαγωγών)», ενώ θα ήσαν σε θέση να επιτύχουν εξαγωγές προς τις ΗΠΑ «με τις οποίες να πληρώ­σουν [...] το ήμισυ μόνο αυτού του πο­σού». Οι προοπτικές για τα επόμενα χρόνια ήσαν ακόμα χειρότερες, δεδο­μένης της - όπως την περιέγραψε ο Υφυπουργός Εξωτερικών επί Οικονο­μικών Θεμάτων Γουίλ Κλαίυτον - «α­συγκράτητης διάλυσης της εξαιρετικά περίπλοκης βιομηχανικής κοινωνίας της Ευρώπης, λόγω της διακοπής των αλληλένδετων σχέσεων μεταξύ των βιομηχανικών πόλεων και της επαρ­χίας η οποία παράγει τα τρόφιμα». Α­ποτέλεσμα ήταν η απλή πρόταση που έκανε ο Τζώρτζ Μάρσαλ το 1947 κατά την τελετή απονομής των πτυχίων στο Χάρβαρντ. Ζήτησε από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να συντάξουν ένα κοινό πρό­γραμμα «σχεδιασμένο ώστε να ορθοπο­δήσει οικονομικά η Ευρώπη» στο ο­ποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παρεί­χαν υποστήριξη «όση θα είναι πρακτι­κά εφαρμόσιμη για μας».

Ο Έρνεστ Μπέβιν, Υπουργός Εξω­τερικών της κυβέρνησης των Εργατι­κών της Βρετανίας, αναγνώρισε τη σημασία του πράγματος, συνεσκέφθη με τον Ζώρζ Μπιντώ, τον Γάλλο ομόλο­γο του, και άρχισαν οι εργασίες για τη σύνταξη του σχεδίου. Οι Δυτικοευρωπαίοι ίδρυσαν τον Οργανισμό Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας, και υπό τη διαχείρισή του τα κεφάλαια από τις ΗΠΑ χρησιμοποιήθηκαν για την αποκατάσταση της ευημερίας και της ισχύος της Δυτικής Ευρώπης. Αυτό έγινε με τόση επιτυχία ώστε η Δυτική Ευρώπη - η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, μια πολιτική εφεύρεση της ίδιας δημιουργικής εποχής - έχει γίνει ως σύνολο ο πιο σημαντικός βιομηχανικός παραγωγός του κόσμου.

Ήταν ένα λαμπρό επίτευγμα, μιας συγκεκριμένης εποχής, που τώρα ανά­γεται μάλλον στο απώτερο παρελθόν μας. Όπως τόσα άλλα λαμπρά επιτεύ­γματα, παρεμπόδισε με την ίδια του τη λαμπρότητα τη χάραξη κάποιας πρωτό­τυπης πολιτικής γραμμής στα χρόνια που ακολούθησαν. Επηρέασε τους αν­θρώπους να πιστεύουν ότι αυτό που είχε εφαρμοσθεί τόσο καλά στην Δυτική Ευρώπη θα μπορούσε να εφαρμοστεί το ίδιο καλά και αλλού, υπό διαφορετικές συνθήκες. Ρίζωσε ως συμβατική γνώ­ση, επισκιάζοντας από κει και πέρα την ανάγκη για κάθε άλλου είδους γνώση.

Η πολιτική ανάλυση που δικαίωνε το Σχέδιο Μάρσαλ - μια επαπειλούμενη σοβιετική «διείσδυση» όχι απλώς σε μια ήπειρο αλλά σε τρεις - ήταν ανα­κριβής. Αλλά μετά την εμπειρία του Χίτλερ, και βλέποντας τι έκανε ο Στά­λιν για να εξοντώσει την ανεξάρτητη πολιτική ζωή στην Ανατολική Ευρώ­πη, αποτελούσε ευλογοφανές επιχεί­ρημα για όσους ήξεραν μόνο την αρχή. Ταίριαζε επίσης στους Αμερικανούς λόγω του ρόλου που προσέφερε σης Ηνωμένες Πολιτείες. Από τότε, με όλο και λιγότερη πνευματική αξιοπιστία, έχει χρησιμοποιηθεί για να δικαιολο­γήσει ουσιαστικά κάθε αμερικανική απόφαση τακτικής αναφορικά με την Σοβιετική Ένωση (και την παλαιά σύμμαχο της, την Κίνα), από την ίδρυ­ση του NATO ώς την επέμβαση στο Βιετ­νάμ και ώς την εκστρατεία κατά των Σαντινίστας στην Νικαράγουα - άλλο ένα «σάπιο μήλο» που μολύνει μια ολόκληρη ήπειρο. Τα μέτρα βοηθείας που είχαν τόσο καλό αποτέλεσμα στην Ευρώπη έχουν επανειλημμένα εφαρμο­στεί και αλλού, χωρίς, είναι γεγονός, αξιόλογη επιτυχία. Η αρχική επιτυχία όμως έχει κάνει τις μεταγενέστερες αποτυχίες να μοιάζουν με εξαιρέσεις του κανόνα.

Το 1984 η δικομματική επιτροπή του Κίσσινγκερ για την Κεντρική Αμερική ζήτησε ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» ύψους οκτώ δισεκατομμυρίων δολαρίων για αυτή την περιοχή. Το επιχείρημα ήταν το γνωστό. Ο Κομμουνισμός απειλούσε τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής και το Μεξικό, και σε τελική ανάλυση θα αποτελούσε απειλή για κάθε χωριουδά­κι του Τέξας - άλλο ένα σοβιετικό παι­χνίδι «με το ελάχιστο δυνατό κόστος». Η θεραπεία; Η ομάδα του Κίσσινγκερ έφερνε ως επιχείρημα ότι οι χώρες της Κεντρικής Αμερικής βρίσκονταν «στο μέσον της διαδρομής από τις κυρίως απολυταρχικές δομές του παρελθόντος προς μια κατάσταση που μπορεί [...] να γίνει ο κυρίως δημοκρατικός πλουρα­λισμός του μέλλοντος». Χρειάζονταν στρατιωτική βοήθεια, αλλά πέρα από αυτήν χρειάζονταν και την οικονομική υποστήριξη που θα τις ωθούσε προς αυ­τό το πλουραλιστικό, δημοκρατικό μέλλον.

Επειδή η οικονομική βοήθεια είχε αποτέλεσμα την ανασυγκρότηση στην Δυτική Ευρώπη, αποκαθιστώντας την πολιτική εμπιστοσύνη και εξευτελίζον­τας τη δογματική κομμουνιστική πρό­βλεψη της δεκαετίας του 1940 - δηλαδή τη σταδιακή προλεταριοποίηση της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης, η οποία θα οδηγούσε σε επανάσταση - έγινε η συμβατική γνώση. Όπως το έβλεπε η επιτροπή Κίσσινγκερ, η οικονομική ανάπτυξη στην Κεντρική Αμερική θα μπορούσε να επιταχυνθεί από εξωτερι­κή βοήθεια, και αν θα γινόταν αυτό, θα προωθούσε τη δημοκρατία, θα έκανε τις ριζοσπαστικές πολιτικές λύσεις λιγό­τερο ελκυστικές και θα δημιουργούσε συνθήκες οι οποίες θα ευνοούσαν την, αλλού περισσότερο αλλού λιγότερο, φυσική εγκαθίδρυση κοινοβουλευτι­κής δημοκρατίας.

Παρά ταύτα δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι αυτές οι υποθέσεις έχουν κάποιο αντίκρυσμα. Η εξωτερική βοήθεια δεν βοηθάει απαρεγκλήτως την ανάπτυξη. Ευημερία και μη δημοκρατική κυβέρνηση έχουν συνυπάρξει θαυ­μάσια σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων κρατών που διατηρούν στενότατους δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ταύτιση της οικονομικής με την πολιτική πρόοδο ανάγεται σε μια μορφή ιστορικού υλισμού - το πιστεύω ότι η οικονομία καθορίζει την πολιτική, πράγμα που δεν έχει καθόλου αποδειχθεί. Οι Αμερικανοί αρέσκονται στην ιδέα επειδή πάντα μας άρεσε να νομίζουμε ότι να είσαι πλούσιος και να είσαι καλός είναι δύο όψεις του ίδιου πράγματος. Και θέλαμε ιδιαίτερα να το τονίζουμε αυτό στα χρόνια του Ρεηγκανισμού, αν και ο Ρεηγκανισμός δεν είναι καμιά καινοτομία. Ο Πρόεδρος συντάσσεται με μια παλιά αμερικανική παράδοση η οποία βρίσκεται εγγύτερα στον Καλβίνο παρά στον Μαρξ. Συνδεδεμένος με αυτό είναι ο αμερικανικός προοδευτισμός, η εξίσου βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ότι κάπου πάμε όλοι και ότι γινόμαστε καλύτεροι καθ' οδόν.

Αν συγκρίνει κανείς μια συζήτηση επ' αυτών των θεμάτων στις ΗΠΑ με όσα λέγονται στην Δυτική Ευρώπη, ξαφνιά­ζεται με τη σχετική αφαιρετικότητα και την ιδεολογική ροπή της αμερικα­νικής πλευράς, σχετικά και με τη φύση του ανταγωνισμού με την Σοβιετική  Ενωση και με το θέμα της ανάπτυξης των μη βιομηχανικών χωρών και πώς γίνεται αυτό. Η δήλωση αρχών της Δη­μοκρατικής Εθνικής Επιτροπής τον περσινό Σεπτέμβριο μιλούσε, αναφο­ρικά με τις εξωτερικές σχέσεις, για μια «συνεχιζόμενη παγκόσμια επανάσταση με στόχο τους ελεύθερους θεσμούς και μια ζωή μεγαλύτερης ευημερίας για όλους», λες κι αυτή η διττή πορεία της ανθρωπότητας αποτελούσε γεγονός. Η χειροπιαστή απόδειξη της γοργής ανά­πτυξης μη Δυτικών χωρών υποδηλώνει ότι τις περισσότερες φορές η ανάπτυξη αυτή τείνει να δημιουργεί κοινωνική κρίση, όπως έγινε στην Περσία και αλλού στον μουσουλμανικό κόσμο. Το αποτέλεσμα, όπως στην Περσία, μπο­ρεί έτσι να είναι πολιτική οπισθοδρό­μηση, σύμφωνα με τα στάνταρτ της Ουάσινγκτον - μια απόρριψη των λαϊ­κών πολιτικών ιδεών, καθώς οι άνθρω­ποι εγκαταλείπουν την πνευματική και κοινωνική διαταραχή που προκαλεί η γοργή οικονομική αλλαγή για τις φαι­νομενικά πιο σίγουρες αξίες της θρη­σκείας και της παράδοσης. 

Το Σχέδιο Μάρσαλ είχε μεγάλη επιτυχία στην παροχή κεφαλαίων και επενδύσεων προς λαούς που τους έλει­παν και τα δύο και οι οποίοι ήσαν από­λυτα ικανοί να κάνουν αυτά τα χρήμα­τα να αποδώσουν. Τα βοηθήματα δόθη­καν σε βιομηχανικά εξελιγμένες κοι­νωνίες σε μια εποχή που τα εργοστάσια και οι επικοινωνίες τους είχαν κατα­στραφεί από τον πόλεμο, η γεωργία τους είχε διαλυθεί, και οι λαοί τους ήσαν κλονισμένοι. Το Σχέδιο Μάρσαλ χρηματοδότησε την επιστροφή στην κανονικότητα της Δυτικής Ευρώπης. Δεν συνέβαλε στην πρόοδο της προς κάποιο νέο στάδιο οικονομικής ή πολι­τικής εξέλιξης.

Η «ένεση» ξένων επενδύσεων έφερε καλά αποτελέσματα στην Ευρώπη. Το ίδιο καλά αποτελέσματα είχε και για τη μεταπολεμική Ιαπωνία. Όμως οι κατο­πινές οικονομικές επιτυχίες της Νοτίου Κορέας, της Ταϊβάν και της Σιγκαπού­ρης ελάχιστα οφείλουν στο ξένο κεφά­λαιο και πολλά στην ικανότητα αυτών των κοινωνιών να οργανώνονται με στόχο τις απαιτήσεις του σύγχρονου εκβιομηχανισμού. Πρέπει να σημειω­θεί ακόμα ότι η ανάπτυξη δεν είχε ως επακόλουθο δημοκρατικές κυβερνή­σεις. Από την άλλη μεριά, η Αφρική έχει δεχθεί ένα τεράστιο ποσό ξένης βοήθειας χωρίς ιδιαίτερο τεκμαρτό α­ποτέλεσμα. Και η Λατινική Αμερική δέχτηκε εξαιρετικά μεγάλες «ενέσεις» κεφαλαίου, κυρίως από το 1973, αλλά τα αποτελέσματα της οικονομικής (και πολιτικής) προόδου είναι ανάμικτα.

Το ότι έτσι έχουν τα πράγματα δεν είναι κάτι το καινούριο για οποιονδή­ποτε ενδιαφέρεται σοβαρά για το θέμα. Ο Πήτερ Μπάουερ, η εξέχουσα βρετανική αυθεντία επί της αναπτυξιακής οικονομίας, έγραψε πρόσφατα ότι το επιχείρημα πως οι φτωχές χώρες δεν μπορούν να βγουν από τη φτώχεια τους λόγω έλλειψης κεφαλαίων, είναι μια θεωρία «η οποία έχει γίνει το επί­κεντρο της συζήτησης για τη φτώχεια στον κόσμο, και που εύκολα αποδει­κνύεται ότι δεν έχει καμία ισχύ. Αν ήταν αλήθεια, ο κόσμος θα βρισκόταν ακόμα στην Λίθινη Εποχή». Οι επιτυ­χημένες χώρες, προσέθεσε, «συνήθως έχουν προοδεύσει χωρίς υπολογίσιμα ξένα κεφάλαια και οπωσδήποτε χωρίς δωρεές από το εξωτερικό».

Οι επαγγελματίες το γνωρίζουν αυτό πάρα πολύ καλά. Κι όμως αυτή η γνώση δεν εμποδίζει τις επιτροπές εκ διασή­μων ατόμων να ζητούν «νέα» Σχέδια Μάρσαλ - για την Κεντρική Αμερική, την Μέση Ανατολή, την Αφρική -, ού­τε ανακόπτει τους συντάκτες προεκλο­γικών προγραμμάτων από το να υμνούν μια υποτιθέμενη πορεία των εθνών προς «τον κυρίως δημοκρατικό πλουραλι­σμό του μέλλοντος».

Η πρακτική λειτουργία της συμβατικής γνώσης είναι να γλυτώνει τους αν­θρώπους από πρωτότυπες σκέψεις. Κά­νει ευκολότερη τη ζωή για όλους, έστω και αν τελικά το κόστος μπορεί να είναι μεγάλο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μαζέψει υπερβολικά μεγάλο στοκ συμ­βατικών ιδεών, απλούστατα επειδή είχαν προσφέρει επιτυχημένες λύσεις  σε επείγοντα προβλήματα των δεκαε­τιών του 1940 και του 1950. Είναι πολύ δύσκολο να απαγκιστρωθεί κανείς από αυτές τις επιτυχίες, ίσως επειδή από  τότε σημαντικός αριθμός πραγμάτων που έχει κάνει αυτή η χώρα δεν ήσαν καθόλου επιτυχή.

Ο Τζαίημς Θέρμπερ και ο Έλλιοτ  Ντούτζ έγραψαν το 1940 ένα θεατρικό έργο, Το αρσενικό ζώο, για τη θλιβερή  ιστορία ενός άντρα που είχε γίνει πα­ναμερικανικός πρωταθλητής ποδο­σφαίρου όταν ήταν στο κολέγιο και που ποτέ του δεν μπόρεσε να το ξεπερά­σει. Αυτό είναι ένα εθνικό πρόβλημα της Αμερικής. Και όπως το έθεσε ένας άλλος παρατηρητής εκείνου του και­ρού, σε μια θαυμάσια φράση, οι αμερι­κανικές ζωές δεν έχουν δεύτερη πράξη. Δεν θα περίμενε κανείς τα λόγια του Φ. Σκώτ Φιτζέραλντ να έχουν πολιτική εφαρμογή στον χειρισμό της εξωτερι­κής πολιτικής του αμερικανικού έθνους, φαίνεται όμως ότι έχουν. Γιατί νά 'μα στε, σαράντα χρόνια μετά το Σχέδιο Μάρσαλ, και αποδεικνύεται ότι δεν ήταν μια αρχή αλλά ένα τέλος. 

Marshall plan

Από το Harper's Magazine. Copyright © 1987 Harper's Magazine Foundation.

Reprinted by permission. Εικονογράφηση: Γήσης Παπαγεωργίου.

περιοδικό "επιλογές" Οκτώβριος 1987

**** Το έντονο (bold) κείμενο επισημάνθηκε από εμένα.

περί ιστορίας το ανάγνωσμα

Υπάρχει μια πολιτική αντίληψη που λέει πως αν ένας λαός θέλει να φιλιώσει και να προοδεύσει με το γείτονά του, πρέπει να ξεχάσει το παρελθόν και να κοιτάξει το μέλλον. Τουλάχιστον, το κοινό και μη φιλικό παρελθόν (politically correct) δηλαδή αυτό που δημιούργησε εντάσεις, διαφωνίες και πολέμους. Υποτίθεται πως ένα τέτοιο παρελθόν δημιουργεί μια τροχοπέδη που τρέφει εθνικιστικά αισθήματα και δεν αφήνει το λαό να προοδεύσει και να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα που τουλάχιστον σήμερα τα αποκαλούμε με τον όρο παγκοσμιοποίηση και νέα οικονομία. Τα νέα αυτά δεδομένα απαιτούν πολύ συχνά τη συνεργασία δύο τέτοιων γειτόνων με απώτερο στόχο διάφορα επί μέρους οφέλη. Το βασικό επιχείρημα αυτής της ιδέας είναι πως η εξωστρέφεια είναι ο μοναδικός τρόπος να απεμπλακεί κανείς από φθορές και από το κίνδυνο της απομόνωσης με ότι αυτό συνεπάγεται με οικονομικά κριτήρια.

Προσωπικά δεν ξέρω αν είμαι σε θέση να συμφωνήσω με αυτή την αντίληψη, αν και μου φαίνεται επί της ουσίας σωστή, όμως την κατανοοώ και βάση λογικής συνεπαγωγής συμπεραίνω πως πουθενά δεν αναφέρει και πολύ περισσότερο, δεν προϋποθέτει, τη διαγραφή του παρελθόντος δηλαδή της ιστορίας, ούτε βέβαια και της παραποίησής της.

Όσο κι αν διάβασα και παρακολούθησα θέματα σχετικά με το περιβόητο βιβλίο της ιστορίας, πουθενά δεν είδα να αναφέρεται κάποια επιχειρηματολογία σχετική με την ανάγκη της αναθεώρησης της περιγραφής των γεγονότων. Η μόνη δήλωση αρμοδίου που άκουσα για το θέμα ήταν της κας Μ. Ρεπούση (μέλος της συγγραφικής ομάδας του βιβλίου) η οποία τόνισε πως η ιστορία πρέπει να διδάσκεται από το σχολείο και όχι από το σπίτι (οικογένεια), καθώς μόνο αυτή είναι πιο κοντά στα επιστημονικά δεδομένα. Και ναι μεν θα συμφωνήσω ως προς τα επιστημονικά δεδομένα αλλά μου γεννήθηκαν και δύο ερωτήματα:

α) Δηλαδή η ιστορία που διδάσκεται στο σχολείο έχει κι αυτές έστω και λίγες διαφορές, από αυτά από αποκαλούμε επιστημονικά δεδομένα; Η προσπάθεια μετάδοσης της γνώσης σε απλουστευμένο επίπεδο καθώς απευθύνεται σε παιδιά σημαίνει και την παραποίηση ή την απόκρυψη γεγονότων;

β) Μήπως τέτοιες δηλώσεις υπονοούν την με προσπάθεια δημαγωγίας υποβάθμιση του εθνικού φρονήματος ενός λαού, μιλώντας για το συγκεκριμένο θέμα;

Αν κάποιος μπορεί να απαντήσει σ’αυτά τα ερωτήματα, θα μου έκανε μεγάλη χάρη.

Τελειώνοντας και παίρνοντας θέση για αυτή τη πολιτική θεωρία, υποστηρίζω πως μπορεί να έχουν δίκιο οι ειδικοί και όντως να πρέπει να αφήσουμε κάποια πράγματα πίσω, αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως είναι αποδεκτή οποιαδήποτε παραποίηση της ιστορίας και των γεγονότων. Η ουσία και η λύση παράλληλα, είναι η ώριμη διαχείριση της μνήμης μας προς αποφυγή παρόμοιων γεγονότων και όχι η λήθη. Άλλωστε τι είναι αυτό που δίνει ταυτότητα σε ένα λαό αν όχι η κοινή συνείδηση;

Στο Video που ακολουθεί μπορείτε όσοι ενδιαφέρεστε να δείτε και να μάθετε τι ακριβώς σημαίνει «Οι έλληνες συνωστίστηκαν στη Σμύρνη» κατά την πρώτη εκδοχή του βιβλίου καθώς και τι σημαίνει «δραματικές συνθήκες εξόδου του ελληνικού πληθυσμού από τη Μ. Ασία» κατά τη νέα εκδοχή, την οποία όμως δεν θα δούμε τυπωμένη ακόμα καθώς το βιβλίο όπως γνωρίζουμε αποσύρθηκε.

rapidshare link με ποιότητα mpeg4 (δεξί κλικ, save target as...)

Εναλλακτικά μπορείτε να διαβάσετε παλαιότερο και πιο ακίνδυνο post με άκρως εκσυγχρονιστικές προτάσεις.

Το υλικό του video το έλαβα σε μορφή παρουσίασης (powerpoint) με email και υπογράφεται από κάποιον με τα αρχικά Γ.Χ. ως εκ τούτου δεν γνωρίζω αν υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα και σε ποιον ανήκουν. Η μοναδική επέμβαση που έκανα ήταν η οπτικοποίηση των φωτογραφιών σε μορφή video και η προσθήκη μουσικής υπόκρουσης (W. A. Mozart, Requiem K. 626, Lacrymosa. Εκτέλεση: Neville Marriner, Academy of St Martin-in-the-fields, Academy Chorus, Director: Laszlo Heltay). Επίσης έκρινα σκόπιμο οι σχολιασμοί να παραμείνουν στα Αγγλικά για ευνόητους λόγους.

Links με τη περιγραφή των ιστορικών γεγονότων:

Ελληνική βιβλιοθήκη Νοτίου Καλιφόρνιας

Wikipedia

ή ψάξτε στο google

Ένα μικρό μάθημα ιστορίας και αυτοσεβασμού

Εδώ και καιρό πολλές σκέψεις μου κατακλύζουν το μυαλό σχετικά με τη γκρίνια που βγάζουμε σαν λαός. Ακούγοντας δελτία ειδήσεων, διαβάζοντας εφημερίδες και ιστολόγια, καθώς και με συζητήσεις με άλλους ανθρώπους, συμπέρανα πως όλα έχουν μια κοινή συνιστώσα. Τη κατηγόρια. Πραγματικά με έχει κουράσει αυτή η μιζέρια και γι’αυτό το λόγο αποφάσισα να γράψω αυτό κείμενο και να κάνω μερικές παρατηρήσεις σε μια προσπάθεια να δούμε τα πράγματα με πιο καθαρό μυαλό.

Δεν προσπαθώ να απαλύνω τα προβλήματα ούτε και να μοιράσω συγχωροχάρτια αλλά είναι σκόπιμο να μην ονειροβατούμε και παραλογιζόμαστε με πράγματα που δεν έχουν απολύτως καμία υπόσταση και χρησιμοποιούνται από αυτούς που λέγονται καθαρά σαν επικοινωνιακά κόλπα. Και αυτοί που αναφέρομαι είτε είναι επαγγελματίες, βλέπε πολιτικάντηδες, δημοσιογράφοι κλπ, είτε άνθρωποι που αντί να μασούν απλώς μιλούν. Σημείωση: Τα σχόλια που θα ακολουθήσουν αναφέρονται στη νεότερη ιστορία και δεν έχουν καμία απολύτως χρωματική απόχρωση. Ok?

‘Καίγεται ο τόπος και οι αρχές κοιμούνται. Πιάστηκαν απροετοίμαστοι.’

‘Πλημμύρισαν σπίτια και περιουσίες. Πλήρης αδιαφορία.’

'Άδεια τα νοσοκομεία από γιατρούς.'

‘Έπεσε το αεροπλάνο και δεν το πήραν χαμπάρι.’

Κατ’αρχήν θέλω να θέσω ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη της θέσης μου. Το Ελληνικό κράτος έχει ζωή λιγότερο από 200 χρόνια. (1832 αν γνωρίζω σωστά) και ομολογουμένως θεωρείται νεογνό σε σύγκριση με άλλα κράτη της δύσης τα οποία αριθμούν πολλούς περισσότερους αιώνες. Εξαίρεση αποτελούν οι ΗΠΑ αλλά αυτό είναι άλλο ανέκδοτο. Ας δούμε λοιπόν εν τάχυ τι συνέβει σ’αυτό το διάστημα:

• 1843: Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου Με τον όρο επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου περιγράφουμε τα γεγονότα του 1843, τα οποία κατέληξαν στην παραχώρηση συντάγματος απο τον Όθωνα και στην μετάβαση της Ελληνικής πολιτείας απο την απόλυτη μοναρχία στην συνταγματική μοναρχία. Πηγή:Wikipedia

• 1897: Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 ή, διαφορετικά, ο πόλεμος των τριάντα ημερών ήταν πόλεμος μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά το έτος 1897 ως απόρροια της τότε έκβασης του Κρητικού προβλήματος. Σημειώνεται ότι ο πόλεμος αυτός του 1897 υπήρξε η πρώτη πολεμική εμπλοκή της Ελλάδας όπου δοκιμάσθηκε σε εκστρατεία τόσο ο τότε πολεμικός μηχανισμός της όσο και το επίσης πολεμικό δυναμικό της ύστερα από 67 χρόνια από την απόκτηση της ανεξαρτησίας της. Πηγή: Wikipedia

• 1900: Ο Μακεδονικός αγώνας ήταν αντάρτικος πόλεμος στις αρχές του 20ου αιώνα στη Μακεδονία μεταξύ Βουλγάρων και Ελλήνων. Από το 1890 και ιδιαίτερα κατά το 1900 ο ανταγωνισμός των βαλκανικών κρατών στο μακεδονικό χώρο κορυφώθηκε. Οι Βούλγαροι οργάνωσαν αντάρτικες ομάδες (κομιτατζήδες) οι οποίες από το 1897 άρχισαν να δρουν στη Μακεδονία και με την απειλή των όπλων και χρήση βίας ανάγκαζαν τους κατοίκους της Μακεδονίας να δηλώσουν ότι ανήκαν στη βουλγαρική (Εξαρχική) εκκλησία με στόχο την προσάρτηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία. Πηγή: Wikipedia

• 1912: Α' Βαλκανικός Πόλεμος Τον Οκτώβριο του 1912 οι βαλκανικές χώρες έστειλαν τελεσίγραφο στην Τουρκία με το οποίο ζητούσαν την διασφάλιση της αυτονομίας των εθνικών μειονοτήτων που ζούσαν στο έδαφός της. Η Τουρκία όπως ήταν φυσικό απέρριψε το τελεσίγραφο και η σύγκρουση ήταν πλέον αναπόφευκτη. Αξίζει να αναφερθεί ότι την τελευταία στιγμή η Οθωμανική αυτοκρατορία πρότεινε στην Ελλάδα να μη συμμετάσχει στον πόλεμο με αντάλλαγμα την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Με την έναρξη των εχθροπραξιών ο Ελληνικός στρατός με αρχιστράτηγο τον διάδοχο του Ελληνικού θρόνου Κωνσταντίνο πέρασε τα σύνορα και συγκρούσθηκε με τους Τούρκους στο Σαραντάπορο. Το μεγαλύτερο μέρος του Τουρκικού στρατού πολεμούσε εναντίον των Βουλγάρων στην Θράκη αλλά και στο μέτωπο της Ηπείρου εναντίον των Ελλήνων. Ο Ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την Κατερίνη, τη Βέροια, τη Νάουσα, τα Γρεβενά και την Κοζάνη. Στις 19-20 Οκτωβρίου νίκησε τους Τούρκους στα Γιαννιτσά, ανοίγοντας τον δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, ή και του Μοναστηρίου. Πηγή: Wikipedia

• 1913: Ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος Τον Ιούνιο του 1913 τμήματα του βουλγαρικού στρατού, χωρίς προειδοποίηση και χωρίς να προηγηθεί κύρηξη πολέμου επιτέθηκαν εναντίον ελληνικών θέσεων στη Νιγρίτα και σερβικών στη Γευγελή, εγκαινιάζοντας με αυτόν τον τρόπο τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο. Πηγή: Wikipedia

• 1914-1923: Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου άρχισε το 1914 και έφτασε στο τελικό της στάδιο το 1923. Υπολογίζεται ότι στοίχισε τη ζωή 353,000 Ελλήνων στην περιοχή του Πόντου. Οι επιζώντες κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην ΕΣΣΔ) και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, στην Ελλάδα. Τα γεγονότα αυτά δεν αναγνωρίζονται ακόμη διεθνώς ως γενοκτονία, με την εξαίρεση του Ελληνικού Κράτους με Νόμο του 1994, με τον οποία καθιερώθηκε η 19 Μαΐου ως ημέρα τιμής. Η γενοκτονία των Ποντίων είναι συγκρίσιμη με αυτές των Εβραίων απο τους Γερμανούς και των Αρμενίων απο τους Τούρκους, δεν έχει όμως αναγνωριστεί στην ίδια έκταση από τους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς. Πηγή: Wikipedia

• 1919-1922: Μικρασιατική Εκστρατεία - Μικρασιατική καταστροφή: Η εκστρατεία που επεχείρησε ο Ελληνικός στρατός στη Μικρά Ασία από τον Μάιο του 1919 και που παρατάθηκε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1922. Πηγή: Wikipedia

• 1925: Ελληνοβουλγαρικός πόλεμος του 1925 Ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας του 1925 προκλήθηκε με αφορμή ένα μικρό συνοριακό επεισόδιο, είχε μικρή διάρκεια και λίγες απώλειες. Ένας Έλληνας στρατιώτης που υπηρετούσε σε συνοριακό φυλάκιο της Μακεδονίας, κυνηγώντας τον σκύλο του πέρασε τη συνοριακή γραμμή και σκοτώθηκε από τα πυρά ενός Βούλγαρου σκοπού. Μέσα στο ασταθές πολιτικό κλίμα της εποχής, ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος διέταξε την εισβολή ελληνικών δυνάμεων στην Βουλγαρία. Όντως οι Ελληνικές δυνάμεις εισέβαλαν και έκαψαν μερικά Βουλγαρικά χωριά. Η Βουλγαρία από το μέρος της απευθύνθηκε στην Κοινωνία των Εθνών. Πηγή:Wikipedia

• 1940: Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η πιο εκτεταμένη γεωγραφικά και δαπανηρή σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους ένοπλη σύγκρουση στην ιστορία της ανθρωπότητας, στον οποίο ενεπλάκη η πλειοψηφία των εθνών, που πάλευαν ταυτόχρονα σε διάφορα σημαντικά θέατρα πολέμου, και που κόστισε περίπου 55,5 εκατομμύρια ζωές. Άρχισε στις 7 Ιουλίου 1937 στην Ασία και στις 1 Σεπτεμβρίου 1939 στην Ευρώπη και τελείωσε στις 15 Αυγούστου 1945. "Καινοτομία" αυτού του πολέμου: Η Ατομική Βόμβα. Με το τέλος του πολέμου άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος εξαιτίας της γιγάντωσης της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, παρ'ότι νικήτριες, έχασαν το μεγαλύτερο μέρος των αποικιών τους. Τέλος, από τον πόλεμο αυτό αναδείχτηκαν ως υπερδυνάμεις οι Η.Π.Α. και η Σοβιετική Ένωση. Πηγή: Wikipedia

• 1946-1949: Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος είναι μια ένοπλη σύγκρουση που έγινε στην Ελλάδα μεταξύ του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας που αποτελούνταν από κομμουνιστές, και του Ελληνικού Στρατού που ήταν υπό τον έλεγχο της κεντροδεξιάς κυβέρνησης των Αθηνών. Επίσημα διήρκεσε από τον Μάρτιο του 1946 εώς τον Οκτώβριο του 1949 και είχε ως αποτέλεσμα την ήττα των κομμουνιστών. Θεωρείται διεθνώς ως η πρώτη πράξη του ψυχρού πόλεμου. Πηγή:Wikipedia

• 1955: "Σεπτεμβριανά" ονομάστηκαν τα γεγονότα της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, όπου τουρκικός όχλος προκάλεσε βίαια επεισόδια κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης λεηλατώντας και πυρπολώντας ελληνικά καταστήματα, σπίτια, σχολεία και εκκλησίες. Αφορμή έδωσε μια βομβιστική επίθεση στο πατρικό σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στην Θεσσαλονίκη, που αποδείχτηκε στην συνέχεια ότι ήταν σκηνοθετημένη από την τουρκική κυβέρνηση. Τα "Σεπτεμβριανά" σηματοδότησαν την αρχή ενός ξεριζωμού για τον Ελληνισμό της Πόλης, παρόμοιο με αυτόν των Ελλήνων της Μικράς Ασίας το 1922. Πηγή:Wikipedia

• 1967-1974: Η Χούντα των Συνταγματαρχών, ή Δικτατορία των Συνταγματαρχών, ή απλά Χούντα αναφέρεται στην περίοδο πολιτεύματος δικτατορίας στην Ελλάδα που ακολούθησε το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967. Πηγή:Wikipedia

• 1974: Πραξικόπημα και Τουρκική εισβολή (1974) Τον Ιούλιο του 1974 οργανώθηκε από τη Χούντα των Συνταγματαρχών, επικεφαλής της οποίας ήταν πλέον μετά την ανατροπή του Παπαδόπουλου ο Δημήτριος Ιωαννίδης, και τους συνεργάτες της στην Κύπρο πραξικόπημα με στόχο την ανατροπή του Μακαρίου και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Το σχέδιο ήταν να ανατραπεί ο Μακάριος και την Προεδρία να αναλάβει με τη δύναμη των όπλων ο Νίκος Σαμψών, ακραιφνής εθνικιστής Κύπριος πολιτικός, παλαιός μαχητής της ΕΟΚΑ και της ΕΟΚΑ Β'. Στις 15 Ιουλίου ελληνικές στρατιωτικές μονάδες άρχισαν να βάλλουν κατά του προεδρικού μεγάρου στη Λευκωσία, όπου βρισκόταν ο Μακάριος, με σκοπό να τον σκοτώσουν... Πηγή:Wikipedia

• 1999: Χρηματιστηριακό κραχ του 1999 Η ιστορία του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών σημαδεύτηκε από το κραχ τού 99 (ή γεγονότα του 99) στα οποία ενεπλάκη μεγάλο μέρος των Ελλήνων. Έχει εκτιμηθεί ότι περίπου εκατό δισεκατομμύρια ευρώ άλλαξαν χέρια μεγάλο μέρος από τα οποία έχασαν οι λεγόμενοι μικροεπενδυτές. (Και αυτό πόλεμος ήταν) Πηγή:Wikipedia

Στρατιωτικά πραξικοπήματα στην Ελλάδα, κατά τη νεώτερη ιστορία της, έχουν γίνει:

Το 1831, ανταρσία Ναυτικού κατα του Καποδίστρια, Πυρπόληση ναυστάθμου Πόρου.
Το 1831(β), Μετά θάνατο του Καποδίστρια ένοπλα σώματα επαναστατών απειλούν να εισβάλουν στο Ναύπλιο και να καθαιρέσουν τον νέο Κυβερνήτη Αυγουστίνο Καποδίστρια ο οποίος και παραιτείται. Η Γερουσία δραπετεύει στο Άστρος.
Το 1862, στρατιωτική εξέγερση εναντίον του Όθωνα, με αποτέλεσμα τη φυγή του και την αντικατάστασή του το 1864 από τον Γεώργιο Α'.
Το 1909 (Αύγουστος), από το κίνημα του Στρατιωτικού Συνδέσμου στο Γουδί, κατά της κυβέρνησης του Δημήτριου Ράλλη, με απότέλεσμα την έλευση του Βενιζέλου.
Το 1922, από τους Νικόλαο Πλαστήρα, Στυλιανό Γονατά και Δ. Φωκά.
Το 1923, αποτυχημένο κίνημα από τους Γαργαλίδη, Λεοναρδόπουλο
Το 1925 (26 Ιουνίου), ανάληψη της εξουσίας από τον Θεόδωρο Πάγκαλο.
Το 1926 (22 Αυγούστου), ανατροπή του Πάγκαλου με κίνημα του Γεωργίου Κονδύλη.
Το 1933 (5 Μαρτίου), από τον Νικόλαο Πλαστήρα, αποτυχημένο.
Το 1935 (1 Μαρτίου), από τον Νικόλαο Πλαστήρα, αποτυχημένο.
Το 1935β (10 Οκτωβρίου), από τους Παπάγο, Ρέππα και Οικονόμου που έφερε στην εξουσία τον Κονδύλη.
Το 1936 (4 Αυγούστου), κήρυξη δικτατορίας από τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά
Το 1967 (21 Απριλίου), από τη Χούντα των Συνταγματαρχών υπό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Το 1967β, (13 Δεκεμβρίου), κίνημα Βασιλέως Κωνσταντίνου Β'
Το 1973 Ανταρσία του Ναυτικού (Α/Τ Βέλος).
Το 1973β (17 Νοεμβρίου), Στρατιωτική καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Το 1973γ (25 Νοεμβρίου), κίνημα από τον Δημήτριο Ιωαννίδη, ανατροπή του Γεώργιου Παπαδόπουλου.

Πηγή:Wikipedia

Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν καθώς δεν κάνω καμία αναφορά σε γεγονότα άλλα από της πολιτικής όπως κοινωνικά, περιβαλλοντολογικά κλπ. Παρατηρώντας λοιπόν τις ημερομηνίες μπορεί να δει κανείς πως από το 1900 και μετά και σχεδόν κάθε δεκαετία συνέβει ένα μεγάλο γεγονός το οποίο αναστάτωνε το Ελληνικό κράτος και το σημάδευε για αρκετά χρόνια μετά.

Μέσα από αυτή τη πορεία, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως η πραγματική αναβίωση του κράτους μας άρχισε με τη μεαταπολίτευση. Τουλάχιστον σ’αυτό το διάστημα των 30+ ετών η χώρα μας δεν ενεπλάκει ενεργά σε κανένα πόλεμο. Πότε λοιπόν πρόλαβε αυτός ο τόπος να ηρεμήσει και να ισορροπήσει; Και με ποιο τρόπο τελικά αυτή η χώρα θα μπορούσε να ξεπεράσει τη μιζέρια της, τις καταστροφές της, να ορθοποδήσει και να προοδεύσει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; Εκτός κι αν κάποιοι πιστεύουν πραγματικά ότι είμαστε απόγονοι του δεδεκάθεου ή των εξωγήινων και έχουμε ιδιαίτερες ικανότητες.

Προσπαθείστε τώρα να αναλογιστείτε τι ήταν η Ελλάδα σε σχέση με τις προηγμένες χώρες της δύσης τότε και που βρίσκεται σήμερα. Μια χώρα βοσκών, ψαράδων και οικοδόμων κατάφερε μέσα σε μια τριακονταετία να γίνει μια χώρα σχετικά προηγμένη. Μια χώρα της οποίας οι κάτοικοι ζουν ίσως φτωχά αλλά με αξιοπρέπεια, δεν πεθαίνουν στους δρόμους, έχουν δουλειά και που δέχονται να φιλοξενήσουν μετανάστες. Για σκεφτείτε ότι πριν από 40-50 χρόνια οι ζητιάνοι ήταν οι Έλληνες μετανάστες! Γίναμε μια χώρα που όπως αποδείχθηκε είχε ψωμί για τις πολυεθνικές οι οποίες μας αρέσει δεν μας αρέσει, ανεβάζουν το βιοτικό επίπεδο. Μην ξεχνάμε επίσης πως μια φούχτα των 8,5 εκατομμυρίων ανθρώπων τη δεκαετία του 60 και που μόλις και μετά βίας φτάνει τα 11 εκατομμύρια σήμερα, κατάφερε να εκμεταλλευτεί την όποια παραγωγική δυναμικότητα είχε, να εισαχθεί στην ΕΟΚ, να εναρμονιστεί με τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές, να μπει στην ΟΝΕ και να έχει ισότιμο λόγο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι γεγονός πως τα γονίδια της Ελληνικής φυλής χαρακτηρίζονται από μια διαφορετικότητα. Είμαστε λαός πονηρός και ωχαδερφιστές. Έχουμε κουσούρια που δύσκολα θα αποβάλλουμε αλλά αν, λέω αν, λειτουργούσαμε χωρίς αυτά τα χαρακτηριστικά μήπως θα είχαμε επιτύχει και περισσότερα; Είναι πιθανό.

Σε καμία των περιπτώσεων δεν ισχυρίζομαι πως ζούμε σε παράδεισο. Ίσα ίσα που τα καθημερινά κοινωνικά προβλήματα είναι μεγάλα και προς το παρών άλυτα. Η υγεία, και η παιδεία είναι τρανά παραδείγματα. Αλλά από την άλλη θεωρώ πως αυτά τα προβλήματα είναι και οι στόχοι μας για το μέλλον. Σε καμία περίπτωση δεν αποδέχομαι σαν εκπροσώπους μου τους κυρίους Καρμανλή και Παπανδρέου όταν τους βλέπω να αντιμετωπίζονται σαν παιδάκια της τρίτης δημοτικού. Δεν μπορώ να δεχθώ τις κατηγορίες που εξαπολύουν ο ένας στον άλλον μιλώντας πάντα για το παρελθόν χωρίς παραιτέρω ενέργειες γι’αυτές. Απλά βάζοντας τελεία. Είναι σαν τους διάνους που φουσκώνουν και ανοίγουν τις ουρές τους ώστε να εντυπωσιάσουν με τη χρωματική τους πανδαισία τα θηλυκά.

29η πιο ακριβή πόλη στο κόσμο είναι η Αθήνα. Πέρυσι βρισκόταν στη 59η θέση. 668 ευρώ είναι ο βασικός μισθός στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή στις ΗΠΑ είναι 676 ευρώ, στη Βουλγαρία 92 και στο Λουξεμβούργο 1.570 ευρώ. Αλήθεια πως επιβιώνουμε; Φαίνεται πως σε ατομικό επίπεδο έχουμε βρει το τρόπο.

Θυμάται κανείς τα δελτία ειδήσεων του χειμώνα (κάθε χειμώνα); Πλημμύρες στις ΗΠΑ, αποκλεισμοί λόγο χιονιά στη Γερμανία, στη Γαλλία κλπ. Πως γίνεται τόσο προηγμένες χώρες να είναι απροετοίμαστες κάθε χρόνο στα φυσικά φαινόμενα και εμείς εδώ οι μίζεροι να έχουμε την απαίτηση να τους ξεπεράσουμε; Αλλά εδώ στην Ελλάδα έχουμε και την υπερβολή στα γονίδιά μας. Θέλουμε να είμαστε πρώτοι στους πρώτους χωρίς αντίκρυσμα. Αν προσπαθήσουμε να αναπαραστήσουμε με μαθηματική λογική τη δυναμικότητά μας σε όποιο επίπεδο, βάζοντας κάτω το χρόνο της εξέλιξης μας, τον αριθμό του πληθυσμού μας καθώς και το σημείο του χρόνου μαζί με το τρέχον επίπεδο του πολιτισμού μας ή μάλλον του βιοτικού μας επιπέδου και το συγκρίνουμε με αντίστοιχα στοιχεία άλλων χωρών τι συμπέρασμα θα βγάζαμε; Αν κανείς αναγνώστης μπορεί να τα τοποθετήσει σε μια μαθηματική εξίσωση, τον ευχαριστώ πολύ.


Ανακεφαλαιώνω λοιπόν λέγοντας πως αυτός ο τόπος και οι άνθρωποί του αξίζουν περισσότερα γιατί απέδειξαν πως όχι μόνο ξέρουν να επιβιώνουν αλλά γιατί πάντα σε συγκρίσιμα μέτρα, έχουν ξεπεράσει λαούς και χώρες που παραδοσιακά θεωρούνται προηγμένες.

Ίσως μέσα από το κείμενο αυτό να χαρακτηριστώ μετριοπαθής, λαϊκιστής ίσως από κάποιους και εθνικιστής. Λυπάμαι που η 'πένα' μου δεν είναι δυνατή σαν κάποιων άλλων blogger και ίσως τελικά να μην καταφέρνω να περάσω όπως πραγματικά θα ήθελα τις σκέψεις μου, θα απαντήσω όμως πως αυτά που περιγράφω είναι γεγονότα, μια πραγματικότητα που κανένας και με κανένα τρόπο δεν μπορεί να αμφισβητήσει, ούτε και να ερμηνεύσει διαφορετικά. Γι’αυτό ας είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί στα συμπεράσματα που εξάγουμε. Ας προσπαθήσουμε να έχουμε το μυαλό μας καθαρό. Σαν λαός έχουμε υποχρέωση στον εαυτό μας να αποκτήσουμε αυτοσεβασμό. Αλλά βέβαια αυτό δεν θα γίνει ποτέ αν δεν τον αποκτήσουμε εμείς οι ίδιοι.